تیروئید یک غده پیچیده در قسمت جلوی گردن است که هورمون‌های تیروئید را تولید می‌کند. این هورمون‌ها شامل تری‌ایودوتیرونین (T3) و تترایودوتیرونین (T4) هستند. وظیفه اصلی تیروئید در بدن، تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید برای کنترل سرعت متابولیسم بدن است. هورمون‌های تیروئید تأثیر بسیار زیادی بر فعالیت سلول‌ها، رشد و توسعه بدن، کنترل دمای بدن، عملکرد قلب و عروق و سایر فرآیندهای فیزیولوژیک دارند.

  پرکاری تیروئید به وضعیتی اطلاق می‌شود که غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کند. این وضعیت معمولاً به دلیل اختلال در عملکرد غده تیروئید یا وجود تومورهای خوش‌خیم یا خبیث در غده تیروئید رخ می‌دهد. پرکاری تیروئید ممکن است به علت افزایش سرعت متابولیسم بدن، افزایش فعالیت قلب و عروق، لاغری، عصبانیت، خستگی، اضطراب، عدم تحمل به گرما و تعرق بیش از حد، خشکی پوست و مو، لرزش دست‌ها، افزایش اشتها، اسهال و افزایش تعداد ضربان قلب همراه باشد. در صورت بروز این علائم، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم برای تشخیص و درمان مناسب الزامی است.
پرکاری تیروئید ممکن است به دلیل چندین علت رخ دهد. این شامل:

 .1اختلال در عملکرد غده تیروئید: ممکن است غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید را ترشح کند به دلیل اختلال در عملکرد غده تیروئید. این اختلال ممکن است ناشی از التهاب غده تیروئید (تیروئیدیت)، عفونت، عوامل خودایمنی، یا اختلالات ژنتیکی باشد.

 .2وجود تومورهای خوش‌خیم یا خبیث در غده تیروئید: تومورهای خوش‌خیم یا خبیث در غده تیروئید ممکن است باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید شود. تومورهای خوش‌خیم غالباً به صورت نودول‌های تیروئید (توده‌های کوچک در غده) یا آدنوم‌های تیروئید (توده‌های بزرگتر) ظاهر می‌شوند. تومورهای خبیث مانند سرطان تیروئید نیز می‌توانند باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید شوند.

 .3مصرف داروهای مرتبط: برخی داروها مانند لیوتیروکسین (داروی درمان هیپوتیروئیدیسم) به طور غیرمنظم مصرف شوند ممکن است باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید شوند.

 .4عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند استرس شدید، عفونت‌ها، تغذیه نامناسب، بارداری، یا تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید شوند.

 پرکاری تیروئید می‌تواند ارثی باشد. برخی از اختلالات تیروئید مانند هیپرتیروئیدیسم گاهاً به صورت خانوادگی منتقل می‌شوند و به عنوان اختلالات تیروئید ارثی شناخته می‌شوند. اما باید توجه داشت که این نوع اختلالات تیروئید نه همیشه ارثی هستند و ممکن است توسط عوامل دیگر نیز تحت تأثیر قرار گیرند.

علائم پرکاری تیروئید ممکن است شامل افزایش وزن، احساس گرما، تعریق بیش از حد، عصبانیت، اضطراب، خستگی، لرزش دست‌ها، خشکی پوست و مو، تغییرات در قاعدگی زنان، افزایش ضربان قلب، اختلالات خواب و مشکلات گوارشی مانند یبوست می‌باشد.

روش‌های درمان پرکاری تیروئید معمولاً شامل مصرف داروهای مهارکننده تولید هورمون تیروئید (مانند متیمازول یا پروپیولیوراکیل) است. این داروها کمک می‌کنند تا فعالیت تیروئید کاهش یابد و سطح هورمون‌های تیروئید در بدن کنترل شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است لازم باشد تیروئید را با استفاده از روش‌های جراحی یا رادیواکتیو آبله‌زدایی (RAI) کاهش داد.

بعضی از اقدامات خانگی نیز ممکن است به بهبود علائم پرکاری تیروئید کمک کنند. این شامل تغذیه سالم و منظم، مصرف مکمل‌های غذایی (مانند ویتامین D و سلنیوم)، کاهش استرس و مدیریت آن، و انجام فعالیت‌های ورزشی منظم می‌شود.

علت‌های پرکاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 .1هاشیموتو تیروئیدیت: این بیماری یک نوع التهاب در تیروئید است که معمولاً به دلیل واکنش بدن به خودانتیژن‌های تیروئید ایجاد می‌شود و منجر به پرکاری موقت تیروئید می‌شود.

2. غدد لوزالمعده بزرگ: این غدد در دستگاه ایمنی بدن واقع شده و در تولید هورمون‌های تیروئید نقش دارند. اگر این غدد بزرگ شوند، ممکن است منجر به پرکاری تیروئید شوند.

 .3عفونت‌های ویروسی: برخی از عفونت‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا و ویروس اپشتاین-بار ممکن است باعث پرکاری موقت تیروئید شوند.

 .4استفاده از داروهای مشخص: برخی از داروها می‌توانند باعث پرکاری تیروئید شوند، از جمله آمفتامین، لیتیوم، بتا-آدرنرژیک‌ها و استروئیدها.

 .5تومورهای تیروئید: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم در تیروئید می‌توانند باعث افزایش فعالیت تیروئید شوند و پرکاری تیروئید را ایجاد کنند.

 .6عوامل مورد نیاز تیروئید: برخی از عوامل مورد نیاز برای تولید هورمون‌های تیروئید، مانند یود، سلنیوم و روی، ممکن است در صورت نقص، منجر به پرکاری تیروئید شوند.

  تشخیص پرکاری تیروئید اغلب با استفاده از آزمایش خون و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. در آزمایش خون، سطح هورمون‌های تیروئید (T3 و T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) اندازه‌گیری می‌شود.

اگر سطح هورمون‌های T3 و T4 بالا باشد و سطح TSH پایین باشد، این نشان دهنده پرکاری تیروئید است. در صورتی که سطح هورمون‌های T3 و T4 بالا باشد و سطح TSH هم بالا باشد، ممکن است نشان دهنده هیپرتیروئیدیسم (پرکاری مزمن تیروئید) باشد.

علاوه بر آزمایش خون، پزشک ممکن است از سونوگرافی تیروئید، آزمایشات تصویربرداری مانند سینتی‌گرافی تیروئید یا توموگرافی، و بررسی علائم و نشانه‌های بالینی استفاده کند تا علت پرکاری تیروئید را تشخیص دهد.

به هر حال، تشخیص دقیق و درمان پرکاری تیروئید نیاز به مشاوره و نظر پزشک دارد.